Paśny Buriat

Bajkał to jedno z najstarszych i najgłębsze jezioro na świecie. Jezioro tak wielkie, że Buriaci nie mówią o nim inaczej jak Święte Morze. Dom dla prawie dwóch tysięcy zwierząt, w ludziach od zawsze wzbudzał strach, podziw i szacunek. Potrafi się gniewać i w ciągu kilku minut rozhuśtać tak bardzo, że fale dochodzą do pięciu i pół metra wysokości. Dlaczego się gniewa? Jakie tajemnice w sobie skrywa? Kto na przestrzeni dziesiątków tysięcy lat zamieszkiwał jego brzegi? Kto mieszka tam dziś i jakie historie w sobie nosi? Czym się zajmuje?

Na te wszystkie pytania, a także na wiele innych, odpowiada w tej książce Piotr Malczewski, znakomity fotograf i podróżnik, który był nad Bajkałem kilkanaście razy, zarówno latem, wędrując wzdłuż brzegów Świętego Morza, jak i zimą, wędrując samotnie po zamarzniętej tafli jeziora z saniami.

Kolej Transsyberyjska – najdłuższa linia kolejowa na świecie, która przekracza osiem stref czasowych – to obiekt westchnień rzesz turystów, podróżników i włóczęgów z całego świata. Ta licząca ponad dziewięć tysięcy kilometrów trasa, którą budowano 25 lat, przyciąga jak magnes, obrosła w liczne legendy i mity. Bo – jak wieść niesie – kto raz do Transsibu wsiądzie, ten już z niego nie wysiada…

Najpierw wsiedli do pociągu Kolei Transsyberyjskiej i wysiedli gdzieś na Syberii. Dotarli pod mongolską granicę… A potem, w republice Tuwy, przedzierali się dobrych kilka dni przez dziewiczą tajgę, zbierając jagody i biwakując po drodze – ot tak, po prostu, jakby wyszli z Budy Ruskiej i udali się skrajem Puszczy Augustowskiej w stronę Maćkowej Rudy, wiedząc, co i gdzie po drodze… Wreszcie wsiedli na katamarany i popłynęli przez Syberię rzekami – Chamsarą, Uług-O i majestatycznym Jenisejem, jedną z największych rzek na świecie… Jak „starożytni” – bez GPS-u, drona, nawigacji satelitarnej, powerbanków, z kawałkiem papieru zwanym mapą, kompasem i końcem języka za przewodnika… A skąd mieli te katamarany, którymi spłynęli? Na plecach ze sobą przynieśli – nadmuchali, powiązali, wsiedli i – cholera – popłynęli! Nie wierzycie? Zajrzyjcie więc koniecznie do tej książki.

Tak pisze człowiek zakochany. Marcina Sawickiego fascynuje w Gruzji wszystko: zabytki, przyroda, ludzie. A będąc człowiekiem młodym, nie miał okazji poznać tego kraju przed turystycznym boomem, gdy z jednej strony panowała wszechobecna korupcja i plenił się bandytyzm, ale z drugiej – niemal każdy zapraszał przybysza na wino i szaszłyk, co dziś jest po prostu niemożliwe. Cały czas jednak czujemy się tam jak w domu, czego ta książka przekonująco dowodzi.

Wojciech Górecki, reporter, znawca Kaukazu, autor m.in. Planety Kaukaz

Ta książka to wielogłos na temat Wschodu. Czym jest Wschód, gdzie się Wschód zaczyna, na ile Wschód to geografia, na ile mentalność, „inność”? Piotr Brysacz pytał pisarzy, reporterów, dziennikarzy i podróżników, którzy znają jak własną kieszeń tamtą część świata, o to, co ich tam ciągnie i nieustannie każe wracać. Wśród rozmówców znaleźli się: Andrzej Stasiuk, Mariusz Wilk, Jacek Hugo-Bader, Magdalena Skopek, Jędrzej Morawiecki, Michał Książek, Wojciech Górecki, Maciej Jastrzębski, Wacław Radziwinowicz, Wojciech Śmieja i Włodzimierz Pawluczuk. To opowieść rozpięta pomiędzy Jamałem, Jakucją, Moskwą, Krajem Krasnojarskim, Kaukazem, Karelią i Grzybowszczyzną na Podlasiu. Opowieść o wielu twarzach Wschodu.

Staroobrzędowcy. Historia, wiara, tradycja, to opowieść o ludziach, dla których wiara i przywiązanie do tradycji było tak dużą wartością, że gotowi byli w jej imię porzucić dotychczasowe życie i ruszyć w nieznane. To opowieść o tych, dla których Suwalszczyzna (wówczas część Wielkiego Księstwa Litewskiego, które tworzyło – wspólnie z Rzecząpospolitą Polską – Rzeczpospolitą Obojga Narodów) stała się nowym domem i ojczyzną.

Są kraje, których sama nazwa budzi mnóstwo skojarzeń i pozytywne emocje lub… jakiekolwiek emocje. A Tadżykistan? Co wiemy o tym, położonym w środkowej Azji kraju, który nie ma dostępu do morza, którego niemal całą powierzchnię zajmują góry, a ponad połowa terytorium leży powyżej 3000 m n.p.m.? Niewiele więcej ponad to, prawdę mówiąc… A przecież to „serce Azji” – jak dawniej nazywano tę krainę – kolebka cywilizacji, kraina, której historia utkana jest, na podobieństwo latającego dywanu, ze splotu barwnych mitów, rozbudzających wyobraźnię legend, półprawd oraz nielicznych bardziej wiarygodnych przekazów.

Niespieszne rozmowy ze znakomitymi reporterami, to okazja, by poznać ich sposób patrzenia na świat, reporterski warsztat i by poznać powody, dla których wydeptują właśnie te, a nie inne reporterskie ścieżki…